Edgar Beltrán, trên tạp chí The Pillar, ngày 19 tháng 8, 2025, viết rằng: Tuần trước, Hội Thánh Piô X đã gây xôn xao dư luận khi Vatican công bố việc đưa cuộc hành hương của Hội Thánh Piô X vào danh sách các biến cố chính thức của Năm Thánh.

Đối với một số nhà quan sát, việc đưa Hội Thánh Piô X vào lịch trình sự kiện và hành hương chính thức của Tòa Thánh là một bước tiến mới đáng kể trong mối quan hệ giữa Vatican và nhóm truyền thống đang “hiệp thông không hoàn hảo” với Rôma — một mối quan hệ đã chứng kiến những thăng trầm đáng kể trong nhiệm kỳ giáo hoàng trước.

Nhưng liệu Vatican có chính thức tổ chức hay tài trợ cho cuộc hành hương của Hội Thánh Piô X không? Tình trạng quan hệ hiện tại giữa Vatican và Hội Thánh Piô X như thế nào? Và ý nghĩa thực sự của cuộc hành hương là gì?

Tạp chí The Pillar có những giải thích như sau:

Chuyện gì đã xảy ra?

Tuần trước, các người dùng mạng xã hội đã đưa tin rằng lịch chính thức của Năm Thánh 2025 đã bao gồm một cuộc hành hương của Hội Thánh Piô X vào ngày 21 tháng 8 trong số các hoạt động được liệt kê.

Sự kiện này được liệt kê trong lịch chung của Năm Thánh, bao gồm các cuộc hành hương do các giáo phận và phong trào giáo hội tổ chức, nhưng không có trong lịch các sự kiện lớn, trong đó liệt kê các hoạt động Năm Thánh do Vatican bảo trợ, chẳng hạn như Năm Thánh Giới Trẻ gần đây.

Theo chương trình, những người hành hương của SSPX sẽ lần hạt Mân Côi và cử hành Thánh lễ trọng thể tại công viên Colle Oppio của Rome trước khi diễu hành đến Vương cung thánh đường Thánh Gioan Latêranô, nhà thờ chính tòa của giáo phận Đức Giáo Hoàng, nơi họ sẽ đi qua Cửa Thánh.

Mặc dù sự kiện này đã gây nhiều tranh cãi vì tình trạng giáo luật bất thường của hội, nhưng đây không phải là lần đầu tiên SSPX tổ chức một cuộc hành hương Năm Thánh. Nhóm cũng đã làm điều tương tự trong Năm Thánh 2000, khi các tín hữu hành hương được phép bước qua cửa thánh của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô.

Hội Thánh Piô X đã nói gì về điều này?

Hội Thánh Piô X đã công bố cuộc hành hương vào tháng 12 năm 2024, ngay trước khi Năm Thánh chính thức khai mạc.

Trong một lá thư gửi đến bạn bè và các nhà hảo tâm, Cha bề trên khu vực Hoa Kỳ, Cha John Fullerton, lưu ý rằng năm 2025 đánh dấu kỷ niệm 50 năm cuộc hành hương mà người sáng lập Hội Thánh Piô X, Đức Tổng Giám Mục Marcel Lefebvre, đã dẫn đầu trong Năm Thánh 1975, chỉ năm năm sau khi thành lập hội.

Cha Fullerton viết trong thư: “Như chúng tôi đã làm vào năm 1975 và 2000, Hội sẽ tổ chức một cuộc hành hương trên toàn thế giới đến Rôma Vĩnh Cửu vào ngày 20 tháng 8 năm 2025, với một Thánh lễ công khai và một cuộc rước kiệu đến Vương cung thánh đường Thánh Gioan Latêranô, nhà thờ lâu đời nhất và là ‘Mẹ và Đầu của tất cả các nhà thờ ở Rôma’”.

Nhưng khoan đã, tại sao Hội Thánh Piô X lại có tư cách giáo luật bất thường?

Hội Thánh Piô X là một hội đoàn linh mục do Tổng Giám mục Lefebvre thành lập năm 1970, phản đối các cải cách phụng vụ hậu Công đồng Vatican II. Bản thân Lefebvre đã bị vạ tuyệt thông vào năm 1988 vì tội ly giáo, sau khi tấn phong bốn giám mục mà không có sự ủy nhiệm của Đức Giáo Hoàng, và trong nhiều năm, Hội Thánh Piô X bị coi là một tổ chức ly giáo.

Trong những thập niên gần đây, Vatican đã mô tả hội này là có "sự bất thường về mặt thể chế" với Giáo hội.

Mặc dù Lefebvre qua đời năm 1991, nhưng vào năm 2009, Đức Giáo Hoàng Benedict XVI đã dỡ bỏ vạ tuyệt thông cho các giám mục của hội. Đồng thời, ngài làm rõ rằng Hội Thánh Piô X không có tư cách giáo luật, và nói rằng các linh mục của hội không được phép thi hành thừa tác vụ hợp pháp.

Trong những năm qua, hội đã có những cuộc thảo luận với các viên chức Vatican về việc bình thường hóa tư cách của mình trong Giáo hội.

Ủy ban Giáo hoàng Ecclesia Dei đã nói rằng mặc dù vẫn tồn tại một hình thức hiệp thông nào đó giữa Giáo hội và Hội Thánh Piô X, nhưng đó là "hiệp thông chưa hoàn hảo" và vẫn cần phải có sự hòa giải hơn nữa, hay "sự chính thức hóa về mặt thể chế".

Đức Giáo Hoàng Phanxicô tiếp tục cuộc đối thoại của Đức Bênêđictô XVI với Hội Thánh Piô X, hướng tới sự hòa giải. Ngài đã mở rộng quyền giải tội cho các linh mục của hội trong Năm Thánh Lòng Thương Xót vào năm 2015, và mở rộng quyền này vô thời hạn vào năm sau.

Năm 2017, Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng nói rằng trong những trường hợp rất hạn chế, các giám mục giáo phận có thể trao cho các linh mục của Hội Thánh Piô X quyền chứng kiến hôn nhân Công Giáo một cách hợp lệ.

Những nhượng bộ về bí tích này tập trung vào lợi ích thiêng liêng của những người Công Giáo tham dự các nhà nguyện do Hội Thánh Piô X quản lý. Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhấn mạnh rằng ngài không muốn những người Công Giáo tham dự các nhà nguyện đó không có khả năng xưng tội, hoặc không có cách để kết hôn hợp lệ.

Tuy nhiên, nhiều giám mục vẫn tiếp tục ngăn cản người Công Giáo tham dự các nhà nguyện của Hội Thánh Piô X vì tình trạng giáo luật bất hợp lệ của họ. Năm 1996, một giám mục thậm chí còn tuyên bố rằng những người Công Giáo tham gia các nhà nguyện của Hội Thánh Piô X có thể bị vạ tuyệt thông, điều này vẫn chỉ là luật riêng của Giáo phận Lincoln, Nebraska.

Vậy, Vatican có ủng hộ Hội Thánh Piô X không?

Không hẳn.

Văn phòng báo chí của Năm Thánh đã từng nhấn mạnh rằng các cuộc hành hương trong lịch chung của Năm Thánh không nhất thiết phải được Vatican ủng hộ hoặc tổ chức, và chỉ được đưa vào với mục đích thông tin.

Ví dụ, tranh cãi nổ ra vào tháng 12 năm 2024 khi có báo cáo cho rằng Tòa Thánh đã sắp xếp hoặc chấp thuận việc tổ chức một cuộc hành hương Năm Thánh 2025 dành cho cộng đồng LGBT.

Vatican đã làm rõ rằng cuộc hành hương, do một hiệp hội ủng hộ LGBT của Ý có tên là Tenda di Gionata tổ chức, đã được liệt kê trong lịch chung, nhưng không được Tòa Thánh bảo trợ.

"Cuộc hành hương Lều Jonathan nằm trong lịch chung của các sự kiện Năm Thánh, bao gồm tất cả các cuộc hành hương và sự kiện do các giáo phận hoặc hiệp hội đề xuất", Agnese Palmucci, thuộc văn phòng báo chí Năm Thánh của Vatican, nói với tờ The Pillar như thế vào thời điểm đó.

Người phát ngôn nhấn mạnh rằng bộ phận lo các Vấn đề Cơ bản Truyền giảng Tin mừng trên Thế giới của Bộ Truyền giáo không tán thành cuộc hành hương, mà chỉ công nhận trong lịch rằng nó đang diễn ra.

Tờ The Pillar được thông báo: “Bộ phận (...) chỉ chịu trách nhiệm trực tiếp về 35 sự kiện lớn của Năm Thánh chứ không phải các cuộc hành hương nhỏ của các giáo phận và hiệp hội yêu cầu. Do đó, tất cả các sự kiện và cuộc hành hương khác, được công bố trong lịch Năm Thánh chung, hoàn toàn thuộc trách nhiệm của các giáo phận và hiệp hội đề xuất”.

“Những cuộc hành hương này cũng có sự tham gia của các cá nhân hành hương, những người chọn khởi hành theo đề xuất của các giáo phận và hiệp hội đề xuất, hoặc được tổ chức theo cách khác.”

Nói cách khác, lịch Năm Thánh dường như không sàng lọc các đơn đăng ký, mà là tiếp nhận chúng theo quy trình đăng ký với văn phòng Vatican có liên quan.

Cuộc hành hương của Hội Thánh Piô X xuất hiện trong cùng một lịch, với cùng địa vị như tất cả các cuộc hành hương do các giáo phận, phong trào và hiệp hội tổ chức.

Còn nhóm ủng hộ LGBT đã tuyên bố trong tuần này rằng họ sẽ có một cuộc gặp với Đức Giáo Hoàng Leo thì sao?

Vatican News đưa tin ngày 12 tháng 8 rằng Wir Sind Kirche (“Chúng Ta Là Giáo Hội”), một nhóm ủng hộ các chính sách ủng hộ LGBT và việc phong chức linh mục cho phụ nữ, đã được mời tham dự Năm Thánh của các Hiệp hội Công đồng, dự kiến diễn ra từ ngày 24 đến 26 tháng 10.

Vatican News cho biết nhóm này “ủng hộ sự tham gia nhiều hơn của giáo dân vào Giáo Hội Công Giáo tại khoảng 30 quốc gia. Phong trào này đặc biệt quan tâm đến Thượng Hội đồng Thế giới, do Đức Giáo Hoàng Phanxicô khởi xướng (2013-2025) và hiện đang được người kế nhiệm Đức Phanxicô, Đức Leo, theo đuổi việc thực hiện.”

Trong một tuyên bố sau lời mời, nhóm cho biết họ bảo vệ “sự bình đẳng hoàn toàn của phụ nữ trong tất cả các chức vụ và chức năng” và đã chúc mừng những phụ nữ trên mạng xã hội đã cố gắng thụ phong linh mục.

Hơn nữa, những người sáng lập nhóm, Ehemann Gert và Martha Heizer, đã bị Đức Giáo Hoàng Phanxicô rút phép thông công vào năm 2014 vì đã mô phỏng việc cử hành Thánh lễ khi không có linh mục.

Vào thời điểm đó, Heizer tuyên bố rằng họ "không chấp nhận [sắc lệnh] vì chúng tôi cũng không chấp nhận thủ tục."

Cả bản tin của Vatican News và thông cáo báo chí của nhóm đều cho biết một cuộc gặp với Đức Giáo Hoàng Leo đã được lên kế hoạch. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu cuộc gặp sẽ là một buổi tiếp kiến riêng với Đức Giáo Hoàng hay thông qua một cuộc họp chung giữa Đức Giáo Hoàng và những người tham dự Năm Thánh.