Edward Petin phân tích gia của tờ National Catholic Register có bài nhận định nhan đề “Conclave Countdown: Qualities to Look for in the Next Pope”, nghĩa là “Đếm ngược đến ngày khai mạc Cơ Mật Viện: Những phẩm chất cần tìm kiếm ở vị Giáo Hoàng tiếp theo”.
Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
Tối thiểu, ngài phải có đức tin mạnh mẽ và lòng khiêm nhường, sẵn sàng tuân thủ giáo huấn của Giáo hội và truyền thống tông đồ, và thể hiện danh hiệu cổ xưa của Đức Giáo Hoàng là servus servorum Dei, Người tôi tớ của các Người tôi tớ Chúa.
Nhưng ngài cũng phải sở hữu những phẩm chất đặc biệt khác, và lý tưởng nhất là thể hiện sự thánh thiện tuyệt vời cùng đức hạnh nổi bật — đức hạnh mà, như tôi đã viết trong cuốn sách The Next Pope xuất bản năm 2020, có thể được hiểu rõ nhất bằng cách nhìn vào tấm gương của Thánh Phêrô trong Tân Ước.
Được Chúa Kitô Phục sinh yêu cầu “Hãy chăm sóc chiên con của Thầy” (Ga 21:17) sau khi Phêrô chối Người, một vị Giáo Hoàng phải thể hiện tình yêu dành cho Chúa Kitô, tình yêu này lan tỏa đến mọi thành viên trong thân thể huyền nhiệm của Chúa Kitô — “đàn chiên” mà Chúa Kitô là Người Chăn Chiên Nhân Lành.
Không giống như một chính trị gia chỉ tập trung vào thế giới này, trách nhiệm chính của một vị Giáo Hoàng là giúp dẫn dắt hàng triệu linh hồn đến thế giới tiếp theo. Do đó, lòng bác ái của ngài phải cho phép ngài “chăm sóc” đàn chiên thông qua việc cai quản, “nuôi dưỡng” đàn chiên thông qua phụng vụ và dạy họ giáo lý lành mạnh như một nhà tiên tri — về bản chất, ba munera hay ba nhiệm vụ của một giám mục là giảng dạy, cai quản và thánh hóa.
Thánh Phêrô mở rộng chủ đề này bằng cách khuyên nhủ các linh mục:
“Anh em hãy chăn dắt đoàn chiên mà Thiên Chúa đã giao phó cho anh em: lo lắng cho họ không phải vì miễn cưỡng, nhưng hoàn toàn tự nguyện như Thiên Chúa muốn, không phải vì ham hố lợi lộc thấp hèn, nhưng vì lòng nhiệt thành tận tụy. Đừng lấy quyền mà thống trị những người Thiên Chúa đã giao phó cho anh em, nhưng hãy nêu gương sáng cho đoàn chiên. Như thế, khi Vị Mục Tử tối cao xuất hiện, anh em sẽ được lãnh triều thiên vinh hiển không bao giờ hư nát.” (1 Pr 5:2-4)
Hơn nữa, cũng giống như Thánh Phêrô, người đã được mặc quần áo và dẫn đến nơi mà ngài “không muốn đến”, một vị Giáo Hoàng phải luôn khiêm nhường và phục tùng Chúa Quan Phòng. Và như Phêrô, “tảng đá” mà Giáo hội hữu hình được thành lập trên đó, người kế nhiệm ngài, nhờ ân sủng Chúa, phải mạnh mẽ về cả tính cách và đức tin.
Được giao phó “chìa khóa Nước Trời,” với quyền “buộc và tháo,” Đức Giáo Hoàng phải phán đoán công bằng, điều hòa công lý với lòng thương xót để cứu rỗi các linh hồn. Ngài cũng được kêu gọi xác nhận các tín hữu trong giáo lý của Giáo Hội, duy trì truyền thống và bảo vệ sự chính thống — những trách nhiệm vừa được đề cập đến xác định sứ mệnh chính của Thánh Phêrô. Ngài phải bảo vệ kho tàng đức tin và, trong khi làm như vậy, duy trì sự hiệp nhất của Giáo Hội.
Một trong những hướng dẫn tốt nhất về phẩm chất của Đức Giáo Hoàng đến từ Thánh Bernard xứ Clairvaux trong một hướng dẫn có tựa đề “Về sự cân nhắc”. Những suy nghĩ của vị tu sĩ Xitô này đã tác động đến các vị Giáo Hoàng trong suốt nhiều thế kỷ, đặc biệt là Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XIV, cai quản Giáo Hội từ 1740 đến 1758. Ngài coi đó là quy tắc để đánh giá sự thánh thiện của một vị Giáo Hoàng. Đức Bênêđíctô đã tóm tắt “lời khuyên vàng” của Thánh Bernard, đưa ra một manh mối tốt về những gì cần tìm kiếm ở các Hồng Y được coi là papabile, như sau:
Đức Giáo Hoàng không nên quá bận tâm vào hoạt động nhưng phải nhớ rằng công việc chính của mình là xây dựng Giáo hội, cầu nguyện và dạy dỗ mọi người.
Trên hết mọi đức tính khác, một Đức Giáo Hoàng phải vun đắp lòng khiêm nhường: “Bạn càng được nâng cao hơn người khác bao nhiêu, thì lòng khiêm nhường của bạn càng phải được thể hiện nhiều hơn nữa.”
Lòng nhiệt thành của một Đức Giáo Hoàng phải liên quan đến sự thánh thiện cá nhân của mình, chứ không phải danh dự thế gian.
Một Đức Giáo Hoàng phải có những người bạn nổi tiếng vì sự tốt lành của họ.
Bởi vì cơ cấu quyền lực dễ tiếp nhận những người tốt hơn là đào tạo ra những người tốt, nên Đức Giáo Hoàng nên cố gắng thăng chức cho những người đã được chứng minh là có đức hạnh.
Khi đối phó với kẻ gian ác, Đức Giáo Hoàng nên quay mặt lại với họ: “Hãy để kẻ không sợ con người, phải sợ tinh thần giận dữ của bạn. Hãy để kẻ khinh thường lời khuyên răn của bạn, phải sợ lời cầu nguyện của bạn.”
Đức Bênêđíctô XIV cũng lưu ý đến đặc điểm thứ bảy, được Công đồng Trentô nhấn mạnh: đó là một Đức Giáo Hoàng phải chọn các Hồng Y từ những người xuất chúng nhất về học vấn và đức hạnh, những người là mục tử tốt và có trình độ cao.
Theo lời thề cổ xưa mà các Đức Giáo Hoàng đã tuyên thệ khi nhậm chức giám mục Rôma, các ngài cũng phải có lòng nhiệt thành trong việc truyền bá Đức tin Công Giáo, khuyến khích và khôi phục kỷ luật tôn giáo, và bảo vệ các quyền của Tòa thánh.
Thánh Robert Bellarmine, tu sĩ dòng Tên thế kỷ 16 và là Tiến sĩ Hội Thánh, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của một vị Giáo Hoàng trong việc có khả năng bổ nhiệm các giám mục tốt, bảo đảm rằng các ngài hoàn thành nhiệm vụ của mình và nếu cần thiết, buộc các ngài phải làm như vậy. Hơn nữa, nhận thức sâu sắc về những gì cần thiết để một người trở thành một vị Giáo Hoàng tốt và thánh thiện, Thánh Robert đã than thở trước một Cơ Mật Viện vào năm 1605 rằng ngài không thể nghĩ ra một ứng cử viên nào phù hợp để trở thành giám mục của Rôma.
“Chúng ta cần nhiều lời cầu nguyện,” ngài viết, “vì tôi không thấy một người nào trong Hồng Y Đoàn sở hữu những phẩm chất cần thiết. Và tệ hơn nữa, không ai quan tâm tìm kiếm một người như vậy. Đối với tôi, có vẻ như đối với Đại diện của Chúa Kitô, chúng ta không tìm kiếm một người biết thánh ý của Chúa, nghĩa là, người thông thạo Thánh kinh; thay vào đó chúng ta đang tìm kiếm chỉ một người biết ý muốn của Đại Đế Giúttinianô và các nhà cầm quyền tương tự khác. Chúng ta đang tìm kiếm một hoàng tử thế tục tốt, chứ không phải một giám mục thánh thiện thực sự dành trọn cuộc đời mình cho lợi ích của các linh hồn.”
Cuối cùng, các Hồng Y đã bầu Đức Hồng Y Camillo Borghese, 52 tuổi, lấy hiệu là Phaolô Đệ Ngũ. Triều Giáo Hoàng của ngài gặp nhiều căng thẳng bởi các cuộc xung đột như Chiến tranh Ba mươi năm, tranh chấp với Galileo Galilei và nạn gia đình trị, nhưng ngài đã có những đóng góp đáng kể cho cảnh quan kiến trúc của Rôma trước khi qua đời ở tuổi 70.
Người ta thường tự hỏi Chúa Thánh Thần can thiệp nhiều đến mức nào vào một Cơ Mật Viện. Đức Hồng Y Joseph Ratzinger giải thích rằng Ngôi Ba của Chúa Ba Ngôi “không thực sự kiểm soát công việc, mà giống như một nhà giáo dục giỏi, để lại cho chúng ta nhiều không gian, nhiều tự do, mà không hoàn toàn từ bỏ chúng ta.”
“Vì vậy, vai trò của Thánh Linh nên được hiểu theo nghĩa linh hoạt hơn nhiều, không phải là Ngài ra lệnh cho người ta phải bỏ phiếu cho ai. Có lẽ lời bảo đảm duy nhất mà Chúa Thánh Thần đưa ra là mọi thứ không thể bị hủy hoại hoàn toàn.” Ngài nói thêm: “Có quá nhiều trường hợp phản chứng về các Giáo Hoàng mà rõ ràng là Thánh Linh sẽ không chọn!”
Nhiều yếu tố khác cũng sẽ quyết định những người mà các Hồng Y cuối cùng lựa chọn, chẳng hạn như tuổi tác, vị trí địa lý, khuynh hướng thần học, kinh nghiệm và sức khỏe cá nhân. Nhưng xét về phẩm chất cá nhân, đây là những phẩm chất, ít nhất là trong lịch sử, đã đóng vai trò là khuôn mẫu để chi phối các lựa chọn của các Hồng Y.
Source:National Catholic Register