1. Tổng thống Zelenskiy chia sẻ lá thư của Đức Giáo Hoàng Lêô nhân Ngày Độc lập của Ukraine

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã kỷ niệm Ngày Độc lập của đất nước vào hôm Chúa nhật bằng cách công bố một lá thư của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, trong đó Đức Giáo Hoàng cam kết cầu nguyện cho những người dân Ukraine đang đau khổ trong chiến tranh và kêu gọi “tiếng súng hãy im bặt và nhường chỗ cho đối thoại”.

Trong lá thư, Đức Giáo Hoàng viết: “Với trái tim bị tổn thương bởi bạo lực đang tàn phá đất nước của quý vị, tôi gửi lời đến quý vị nhân ngày lễ quốc gia này”.

Kênh truyền thông chính thức của Vatican, Vatican News, cũng đã đăng một bài viết trích dẫn thông điệp này từ Đức Giáo Hoàng Lêô XIV.

Đức Giáo Hoàng viết: “Tôi xin cam kết với quý vị lời cầu nguyện của tôi cho người dân Ukraine đang phải chịu đựng chiến tranh — đặc biệt là cho tất cả những người bị thương về thể xác, cho những người đau buồn vì cái chết của người thân yêu, và cho những người bị mất nhà cửa. Xin chính Chúa an ủi họ; xin Người ban sức mạnh cho những người bị thương và ban cho những người đã khuất sự an nghỉ vĩnh hằng.”

Đức Giáo Hoàng nói rằng ngài phó thác Ukraine “cho Đức Trinh Nữ Maria, Nữ Vương Hòa Bình,” và cầu xin cho “con đường dẫn đến hòa bình vì lợi ích của tất cả mọi người” được mở ra.

Trong bài đăng X của mình, Tổng thống Zelenskiy đã cảm ơn Đức Giáo Hoàng: “Tôi chân thành biết ơn Đức Thánh Cha vì những lời lẽ ân cần, lời cầu nguyện và sự quan tâm của ngài dành cho người dân Ukraine giữa bối cảnh chiến tranh tàn khốc. Tất cả hy vọng và nỗ lực của chúng tôi là để đất nước chúng tôi đạt được nền hòa bình đã mong đợi từ lâu. Để điều tốt đẹp, niềm tin và công lý chiến thắng. Chúng tôi đánh giá cao sự lãnh đạo về mặt tinh thần và sự hỗ trợ tông đồ của @pontifex.”

Thông điệp của Đức Giáo Hoàng là một trong số rất nhiều bức thư mừng Ngày Độc lập mà Tổng thống Zelenskiy từ các nhà lãnh đạo thế giới, bao gồm Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, Quốc vương Willem-Alexander của Hòa Lan, Quốc vương Charles III của Anh, Tổng thống Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Quốc vương Felipe VI của Tây Ban Nha, và cả Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ngày Độc lập của Ukraine, được tổ chức hàng năm vào ngày 24 tháng 8, kỷ niệm ngày đất nước tuyên bố độc lập khỏi Liên Xô năm 1991.

Thông điệp của Đức Giáo Hoàng được đưa ra hai ngày sau khi ngài kêu gọi một ngày ăn chay và cầu nguyện cho hòa bình trên toàn thế giới, trùng với lễ Đức Trinh Nữ Maria Trinh Vương vào ngày 22 tháng 8.

Vào tháng 7, Tổng thống Zelenskiy đã gặp Đức Giáo Hoàng Lêô tại Castel Gandolfo, dinh thự mùa hè của Đức Giáo Hoàng, trong cuộc gặp gỡ thứ hai của họ kể từ Thánh lễ nhậm chức của Đức Giáo Hoàng vào tháng 5. Theo Vatican, họ đã thảo luận về “tính cấp thiết của việc theo đuổi con đường hòa bình công bằng và lâu dài” và Đức Giáo Hoàng Lêô tái khẳng định sự sẵn lòng đón tiếp đại diện của Nga và Ukraine để tham gia các cuộc đàm phán có thể xảy ra.

2. Một nữ tu Dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ sắp được phong thánh

Chúa nhật ngày 16 tháng Mười tới đây, Đức Thánh Cha Lêô XIV sẽ tôn phong lên bậc hiển thánh nữ chân phước Maria Troncatti, người Ý, thuộc Dòng Con Đức Bà Phù Hộ.

Chân phước Maria sinh ngày 16 tháng Hai năm 1883, tại Corteno Golgi, tỉnh Brescia, bắc Ý, trong một gia đình đông con làm nghề chăn nuôi. Maria lớn lên giữa công việc đồng áng và việc chăm sóc các em. Nhờ đọc Tập san Salêdiêng, chị cảm thấy ước muốn dâng mình cho Chúa và về sau đã gia nhập Dòng Con Đức Mẹ Phù Hộ, được khấn lần đầu năm 1908, khi được 25 tuổi, tại Nizza Monferrato.

Trong Thế chiến thứ nhất, chị phục vụ như một y tá của Hội Hồng Thập Tự, tại thành phố Varazze, bắc Ý. Một biến cố đã in dấu sâu đậm trong đời chị: sau khi sống sót trong một trận lũ lụt thảm khốc, chị đã hứa với Đức Mẹ rằng nếu được cứu, chị sẽ lên đường đi truyền giáo. Lời hứa ấy đã thành hiện thực: năm 1922 chị Maria đặt chân đến Ecuador. Được Đức Giám Mục thừa sai Domenico Comin hướng dẫn, cùng với hai nữ tu khác, chị Maria Troncatti tiến vào rừng rậm Amazonia, nơi sinh sống của thổ dân Shuar. Ở đó, chị đã chinh phục lòng tin của người dân bằng cách dùng một con dao nhỏ cứu chữa con gái một Tù trưởng bị thương do đạn bắn. Từ lúc đó, mọi người quý mến gọi chị là Madrecita (Mẹ nhỏ).

Trong 44 năm, nữ tu Maria sống giữa người Shuar tại Macas, Méndez, Sucúa và Sevilla Don Bosco. Ngoài việc loan báo Lời Chúa, chị còn là y tá, phẫu thuật viên, chỉnh hình, nha sĩ và dược sĩ cho họ. Đặc biệt, chị chú trọng đến việc thăng tiến phụ nữ bộ tộc Shuar, khuyến khích sự hình thành những gia đình Kitô hữu mới, dựa trên sự tự do chọn lựa chứ không còn là những hôn nhân sắp đặt.

Công việc của chị gắn bó với bệnh viện “Piô XII” ở Sucúa và nhiều trạm xá trong rừng. Luôn miệt mài không mệt mỏi, chị trở thành người mẹ của hàng ngàn con người.

Ngày 25 tháng Tám năm 1969, hành trình truyền giáo dưới thế của chị kết thúc: chiếc máy bay chở chị đến Quito đã rơi ngay sau khi cất cánh. Đài phát thanh Liên đoàn Shuar loan tin: “Mẹ của chúng ta, sơ Maria Troncatti, đã qua đời”.

Di hài chị hiện an nghỉ tại Sucúa. Năm 2012, Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI đã phong chân phước cho chị.

3. Huấn đức của Đức Thánh Cha Lêô XIV trong buổi đọc kinh Truyền Tin trưa Chúa Nhật

Chúa Nhật, 24 Tháng 8, Giáo Hội trên toàn thế giới cử hành Chúa Nhật thứ 21 Mùa Quanh Năm.

Trong bài huấn dụ ngắn trước khi đọc kinh Truyền Tin, Đức Thánh Cha nói:

Ở tâm điểm Tin Mừng hôm nay (Lc 13:22-30), chúng ta tìm thấy hình ảnh “cửa hẹp”, mà Chúa Giêsu đã dùng để trả lời cho một người hỏi Người rằng có phải chỉ có một số ít người được cứu rỗi hay không. Chúa Giêsu phán: “Hãy cố gắng vào qua cửa hẹp, vì Ta bảo các ngươi, có nhiều người sẽ cố gắng vào mà không vào được” (câu 24).

Thoạt nhìn, hình ảnh này có thể khiến chúng ta suy nghĩ: Nếu Thiên Chúa là Cha của tình yêu thương và lòng thương xót, Đấng luôn dang rộng vòng tay chào đón chúng ta, tại sao Chúa Giêsu lại nói rằng cửa cứu rỗi lại hẹp?

Chắc chắn, Chúa không muốn làm chúng ta nản lòng. Thay vào đó, lời Người chủ yếu nhằm thách thức sự kiêu ngạo của những người nghĩ rằng họ đã được cứu rỗi, những người thực hiện các nghi lễ tôn giáo và cảm thấy đó là tất cả những gì cần thiết. Họ không nhận ra rằng thực hiện các nghi lễ tôn giáo là chưa đủ nếu họ không thay đổi tấm lòng. Chúa không muốn việc thờ phượng tách rời khỏi cuộc sống. Người không hài lòng với những hy lễ và lời cầu nguyện, nếu chúng không dẫn đến tình yêu thương lớn hơn đối với tha nhân và công lý cho anh chị em chúng ta. Vì lý do này, khi những người như vậy đến trước mặt Chúa và khoe khoang rằng họ đã ăn uống với Người và nghe Người giảng dạy trên đường phố, họ sẽ nghe Người trả lời: “Ta không biết các ngươi từ đâu đến; hãy lui ra khỏi Ta, hỡi tất cả những kẻ làm điều gian ác!” (câu 28).

Thưa anh chị em, thách đố được đặt ra cho chúng ta trong Tin Mừng hôm nay rất đáng để suy gẫm. Mặc dù đôi khi chúng ta có thể xét đoán những người xa rời đức tin, Chúa Giêsu đặt vấn đề về “sự an toàn của các tín hữu”. Người nói với chúng ta rằng tuyên xưng đức tin bằng lời nói, ăn uống với Người qua việc cử hành Bí tích Thánh Thể hay có kiến thức sâu sắc về giáo lý Kitô giáo là chưa đủ. Đức tin của chúng ta là chân chính khi nó bao trùm toàn bộ cuộc sống, khi nó trở thành tiêu chuẩn cho các quyết định của chúng ta, khi nó khiến chúng ta, những người nam và người nữ, cam kết làm điều đúng đắn và chấp nhận rủi ro vì tình yêu, giống như Chúa Giêsu đã làm. Người đã không chọn con đường dễ dàng của thành công hay quyền lực; thay vào đó, để cứu chúng ta, Người đã yêu thương chúng ta đến mức bước qua “cửa hẹp” của Thập giá. Chúa Giêsu là thước đo đích thực của đức tin chúng ta; Người là cửa mà chúng ta phải bước qua để được cứu rỗi (x. Ga 10:9) bằng cách cảm nghiệm tình yêu của Người và bằng cách hoạt động, trong cuộc sống hằng ngày, để thúc đẩy công lý và hòa bình.

Có những lúc điều này đòi hỏi phải đưa ra những quyết định khó khăn và không được lòng người, phải chống lại những khuynh hướng ích kỷ, đặt mình vào việc phục vụ người khác, và kiên trì làm điều đúng đắn khi luận lý của cái ác dường như đang thắng thế, vân vân. Tuy nhiên, một khi chúng ta vượt qua ngưỡng cửa đó, chúng ta sẽ khám phá ra rằng cuộc sống thực đang nở rộ. Từ khoảnh khắc đó, chúng ta sẽ bước vào trái tim bao la của Thiên Chúa và niềm vui của bữa tiệc vĩnh cửu mà Ngưới đã chuẩn bị cho chúng ta.

Chúng ta hãy cầu xin Đức Trinh Nữ Maria giúp chúng ta tìm được lòng can đảm để bước qua “cửa hẹp” của Tin mừng, để chúng ta có thể mở lòng mình ra với niềm vui đón nhận vòng tay rộng lớn của Thiên Chúa Cha yêu thương.

Sau khi đọc kinh Truyền Tin, Đức Thánh Cha nói thêm như sau:

Anh chị em thân mến,

Tôi xin bày tỏ sự gần gũi với người dân Cabo Delgado, Mozambique, những người đã trở thành nạn nhân của tình trạng bất ổn và bạo lực đang tiếp tục gây ra cái chết và sự di tản. Trong khi xin anh chị em đừng quên những anh chị em này của chúng ta, tôi mời gọi anh chị em cầu nguyện cho họ, và tôi hy vọng rằng những nỗ lực của các nhà lãnh đạo đất nước sẽ thành công trong việc khôi phục an ninh và hòa bình trên lãnh thổ đó.

Thứ Sáu tuần qua, ngày 22 tháng 8, chúng ta đã đồng hành với anh chị em đang đau khổ vì chiến tranh bằng lời cầu nguyện và việc ăn chay. Hôm nay, chúng ta cùng hiệp thông với anh chị em Ukraine, những người, với sáng kiến thiêng liêng “Cầu nguyện Thế giới cho Ukraine”, đang cầu xin Chúa ban hòa bình cho đất nước đang bị tàn phá của họ.

Tôi chào tất cả anh chị em, các tín hữu tại Roma và các tín hữu hành hương từ nhiều quốc gia, đặc biệt là các tín hữu từ Karaganda (Kazakhstan), Budapest, cùng các chủng sinh và giảng viên của Học viện Giáo hoàng Bắc Mỹ. Tôi hân hạnh chào đón Ban nhạc Gozzano và các nhóm giáo xứ từ Bellagio, Vidigulfo, Carbonia, Corlo và Val Cavallina. Tôi cũng chào đón các tín hữu đến bằng xe đạp từ Rovato và Manerbio, và nhóm Via Lucis lưu động.

Tôi chúc mọi người một Chúa Nhật vui vẻ.

4. Đức Giáo Hoàng khẳng định quyền được hồi hương sau thời gian lưu vong bất công trong buổi gặp gỡ với người tị nạn Chagos

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã mạnh mẽ khẳng định quyền được hồi hương của người ta sau thời gian lưu vong bất công, đưa ra thông điệp này trong buổi tiếp kiến hôm thứ Bảy với những người tị nạn từ Chagos, quần đảo Ấn Độ Dương, nơi có căn cứ quân sự chiến lược của Mỹ và Anh.

Vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên trong lịch sử phát biểu: “Không ai có thể ép buộc họ phải lưu vong”.

Đức Leo đã gặp một phái đoàn gồm khoảng 15 người tị nạn từ Chagos, trong đó có khoảng 2,000 người đã bị Anh trục xuất khỏi quê hương vào những năm 1960 và 1970 để Hoa Kỳ có thể xây dựng một căn cứ hải quân và máy bay ném bom trên đảo lớn nhất, Diego Garcia.

Những người dân đảo di tản đã đấu tranh nhiều năm tại tòa án Anh để giành quyền trở về nhà. Vào tháng 5, Anh và Mauritius đã ký một hiệp ước trao trả chủ quyền đối với quần đảo cho Mauritius, cho phép tái định cư, đồng thời vẫn bảo đảm tương lai của căn cứ.

‘Một sự bất công nghiêm trọng’

Đức Leo nói với những người tị nạn rằng ngài “vui mừng” khi hiệp ước được ký kết, đồng thời cho biết đây là một “chiến thắng quan trọng” trong cuộc chiến lâu dài của họ nhằm “sửa chữa một sự bất công nghiêm trọng”. Ngài đặc biệt ca ngợi vai trò của phụ nữ Chagos trong việc khẳng định một cách hòa bình quyền được trở về quê hương.

Đức Leo phát biểu bằng tiếng Pháp: “Triển vọng mới về việc các bạn trở về quần đảo quê hương là một dấu hiệu đáng khích lệ và là một biểu tượng mạnh mẽ trên trường quốc tế. Tất cả mọi dân tộc, dù nhỏ bé và yếu đuối nhất, đều phải được những người có quyền lực tôn trọng về bản sắc và quyền lợi của họ, đặc biệt là quyền được sống trên mảnh đất của họ; và không ai có thể ép buộc họ phải lưu vong.”

Đức Leo cho biết ngài hy vọng chính quyền Mauritius sẽ cam kết bảo đảm sự trở về của họ và cam kết hỗ trợ Giáo Hội Công Giáo địa phương.

Là một trong những tàn tích cuối cùng của Đế quốc Anh, Quần đảo Chagos nằm dưới sự kiểm soát của Anh từ năm 1814. Anh đã tách quần đảo này khỏi Mauritius, một cựu thuộc địa của Anh, vào năm 1965, ba năm trước khi Mauritius giành được độc lập.

Theo thỏa thuận tháng 5, Anh sẽ trả cho Mauritius trung bình 101 triệu bảng Anh (136 triệu đô la) mỗi năm để thuê lại căn cứ trong ít nhất 99 năm. Thỏa thuận này thiết lập một quỹ tín thác để mang lại lợi ích cho người Chagos và tuyên bố “Mauritius được tự do thực hiện chương trình tái định cư” trên các đảo khác ngoài Diego Garcia.

Tuy nhiên, thỏa thuận không yêu cầu cư dân phải tái định cư, và một số người dân đảo phải di dời lo ngại rằng việc trở về nơi sinh của họ sẽ còn khó khăn hơn sau khi Mauritius nắm quyền kiểm soát.

Philippe Sands, luật sư quốc tế đại diện cho Mauritius trong vụ tranh chấp và từ lâu đã ủng hộ quyền được trở về nhà của người Chagos, cho biết Những lời của Đức Giáo Hoàng vô cùng quan trọng. Ông lưu ý rằng buổi tiếp kiến riêng tư thân mật, ban đầu được dự kiến là một phần của buổi tiếp kiến chung, rõ ràng là do chính Đức Leo khởi xướng.

Ông nói với hãng thông tấn Associated Press sau buổi tiếp kiến: “Những lời của Đức Giáo Hoàng đã thể hiện sự ủng hộ rõ ràng cho việc khẩn cấp hồi hương người Chagos về các hòn đảo mà họ đã bị trục xuất và gửi đi tín hiệu rõ ràng nhất có thể tới chính phủ Anh, Hoa Kỳ và Mauritius rằng Vatican mong đợi người Chagos có thể trở về và làm lại cuộc đời”.

Louis Olivier Bancoult, trưởng đoàn đại biểu Chagos, người đã đấu tranh hơn bốn thập niên cho quyền được trở về nhà, cho biết cuộc gặp gỡ đã diễn ra rất đúng vào phút chót nhờ vị giám mục ở Port Louis, Mauritius.

Phát biểu với AP tại một quán cà phê gần Vatican, ông ngạc nhiên việc kể từ khi hiệp ước được ký kết, ông đã gặp gỡ lần đầu tiên với các quan chức từ Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Port Louis. Ông cũng đã tiếp đại diện của Cao ủy Anh tại thủ đô.

Ông nói: “Đối với tôi, đó là một phép lạ. Sau Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và giờ là Giáo hoàng. Ai sẽ là người tiếp theo?”

Các công tác chuẩn bị, bao gồm việc xây dựng cơ sở hạ tầng trên các đảo, giờ đây phải được bắt đầu để những người Chagos bị trục xuất cưỡng bức, giống như chính ông, được trở về nhà.

Sands cho biết: Bancoult mới bốn tuổi khi gia đình ông bị trục xuất khỏi nhà trên đảo Peros Banhos, và người Anh chỉ định ông là “lao động hợp đồng” không có quyền cư trú vĩnh viễn.

“Giờ đây chúng tôi đã được Chúa ban phước”, Bancoult nói, giơ ra bức tượng Đức Mẹ mà ông đã mang đến cho Đức Leo để được ban phước và sẽ được đưa đến Chagos.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đến thăm Mauritius vào năm 2019 và có cuộc gặp gỡ ngắn với một nhóm người Chagos trong buổi tiếp kiến chung tại Vatican vào năm 2023. Đức Phanxicô nói với các phóng viên trên đường trở về từ Mauritius vào năm 2019 rằng Anh nên tuân thủ Liên Hiệp Quốc và trả lại các đảo cho Mauritius.